De Taal van Motivatie…
De Taal van Motivatie?
Waarom zo ingewikkeld als het makkelijk kan?
“Motivatie, dat is een innerlijke drijfveer, die taal die moet je spreken, anders hou je het niet vol voor de klas.”
Wie kan het daar niet mee eens zijn? Een uitspraak tijdens een van de trainingen. “Motivatie dat moet je van nature afgaan…”
Maar hoe komt het dan toch dat er desondanks problemen bestaan in het Voortgezet Onderwijs. Onlangs nog kwamen veel belangrijke issues in het nieuws: problemen rond lezen, rekenen (zie link), maar ook problemen met meer verstrekkende gevolgen <link>.
“Als zo veel docenten, zo’n hart voor de zaak hebben, waar komen die problemen dan toch vandaan?”
Allemaal uitspraken afkomstig uit het onderwijs, een ‘cri du coeur’ waar ook wij maar beperkt antwoord op hebben…
Maar als de vraag wordt gesteld, dan is één ingredient essentieel in de vraagstukken die zich nu voordoen in het Voortgezet Onderwijs: een diepgaande kennis over Motivatie, wat het is, hoe het werkt.
En kennis over Motivatie lijkt complex op het is eerste gezicht. Het heeft een eigen taal. Die taal leren spreken en leren verstaan lijkt een belangrijke rol te spelen in de vraagstukken die zich aandienen.
Een paar voorbeelden.
van die vraagstukken,
en hoe de taal van Motivatie daar een rol in speelt.
Motivatie
Complex?
zo op het eerste gezicht wel…
Voorbeeld 1
Self Determination Theory
‘Neerlands hoop’, of toch niet helemaal?
Self Determination Theory, ontwikkeld door Deci & Ryan in vooral de laatste tien jaren van de vorige eeuw, heeft een belangrijke plaats ingenomen in ontwikkelingen ter verbetering van het onderwijs in de laatste jaren. Autonomie, competentie en verbondenheid als basisingredienten noodzakelijk voor een gemotiveerde leerling. Wie kent ze niet?
Maar minder bekend is dat rond SDT (zoals het doorgaans genoemd wordt) ook een heftige controverse bestaat, die door sommigen “het meest verhitte debat in de sociale psychologie” wordt genoemd <link>.
Hoe komt dat? Vanwaar die controverse?
Voor een goede implementatie van SDT in het voortgezet onderwijs is enig inzicht in de achtergronden van die controverses, toch wel relevant.
Om één thema te noemen:
- Duidelijke doelen stellen, belangrijk of juist niet? Onderzoek sinds de jaren 80 van de vorige eeuw laat duidelijk zien dat heldere doelen belangrijk zijn. Maar dat staat toch haaks op de gedachte van SDT, hoe zit dat dan?
- En in die verwarring blijken twee theorieen de uitkomsten van SDT nog eens flink te nuanceren <link>.
- Twee theorieen die in sommige opzichten haaks op elkaar staan.
- en die (tot overmaat van ramp) ook nog eens met elkaar stelselmatig worden verwisseld.
- !!?…
En nu we het er toch over hebben… Wat wordt eigenlijk bedoeld met ‘autonomie’?
Een belangrijk thema in de controverse en daarom een tweede voorbeeld…
Voorbeeld 2
Autonomie
Dat is toch zoiets als ‘zelfstandigheid’, of toch niet helemaal?
Zelfstandig, autonoom?…
Temidden van de controverse bleek uit onderzoek in 2011 dat de term ‘autonomie’ door onderzoekers zodanig was misverstaan dat het grootste deel van resultaten volgens de onderzoekers linea recta de prullenmand in moest. Sindsdien is veel meer aandacht aan een juist gebruik van het begrip besteed, waardoor uitkomsten van onderzoek steeds scherper werden.
Autonomie wat is het dan precies? Het is niet dat je ‘autonoom’ de dingen ‘zelfstandig’ doet.
Ten diepste is ‘autonomie’ dat je ‘de regie in eigen handen krijgt’. Ten goede, maar ook ten kwade… ‘Afwezigheid van controle’ …
Maar werkt autonomie dan altijd?
Nee, zeker niet. En dat probleem komt terug in het derde Voorbeeld…
Voorbeeld 3
Formatief Onderwijs
De oplossing?
“Wacht even: ging het nu om ‘formatief leren’, ‘formatief handelen’, ‘formatief toetsen’ of alle drie?”
“En nu had ik een prima stappenplan met een collega uitgedacht en toch krijg ik een deel van de leerlingen niet mee.”
“Nu weet ik dat ik het moet hebben over ‘formatief handelen’ en niet over ‘formatief toetsen’, maar uiteindelijk zal ik toch moeten nagaan of die leerling de stof beheerst. Ik krijg een deel van de klas gewoon niet mee, en daar zal ik toch mee moeten beginnen.”
Formatief onderwijs (toch maar de ‘algemene term’ gebruikt) heeft een lange weg achter zich. Daar waar het raakt aan Motivatie en theorieen van Motivatie, heeft het lang geleden (we hebben het over de jaren 70 van de vorige eeuw!) zijn oorsprong gehad in ‘Goal-orientation theory’. Een theorie die nog steeds bijzondere nieuwe inzichten biedt uit vooral Fins onderzoek <link>. Kort en goed: het bleek dat kinderen die vooral bezig waren met ‘mastery’ (lees: “de lol van je iets eigen maken”), en niet met ‘performance’ (“kijk eens even hoe goed ik dat doe”), aanmerkelijk betere resultaten behaalden. Voor meer zie <link>.
“Dat is mooi, maar hoe levert me dat een stappen-plan naar een betere leerling, die betere resultaten haalt?”
“Waar komt Motivatie hierbij kijken? En…, nu we het er toch over hebben: hoe krijg ik ze meer gemotiveerd??”
Motivatie
Complex?
niet als je weet hoe het werkt!
De Taal van Motivatie…
weten hoe het werkt
Motiveren is niet ‘de stof leuk maken’, of ‘de leerling entertainen’.
Motivatie vraagt inzicht zodat je weet wat werkt en niet werkt.
Want wat kan er misgaan bij het implementeren van SDT , bij het doorvoeren van autonomie in de klas, of de overgang naar formatief onderwijs? Wat ging er mis in bovenstaande voorbeelden?
Met het Model van Motivatie in de hand weten we wat de centrale thema’s zijn.
En één daarvan is het belang van het Doel bij Motivatie.
Geen Doel? dan ook geen Motivatie!
Met alle gevolgen van dien…
Heeft een leerling geen Doel, of is het Doel buiten bereik, te moeilijk, (of soms te makkelijk),
dan spelen de thema’s van SDT voor jou maar een hele beperkte rol,
dan is het effect van autonomie, van ‘zelf de regie voeren’, maar heel beperkt: “regie over wat? En waarom zou ik?”
dan zijn effecten van ‘mastery learning’, van de ‘lol-in-nieuwe-dingen-ontdekken’ maar heel beperkt,
en dan zijn de effecten, de ‘geboden uitdagingen’, van formatief onderwijs niet wat zij hadden kunnen zijn…
Inzicht in Motivatie is essentieel om maatregelen voor leerlingen goed te kunnen implemeteren.
De Taal Motivatie
Hoe ziet dat er dan uit?
Een voorbeeld…
Maar hoe ziet dat er dan uit?
Hoe gebruik je dan die kennis?
Om het thema, maar even aan te houden…
Als Doelen dan zo belangrijk zijn, hoe help je dan die leerling om die Doelen boven tafel te krijgen? “Ik weet zelf nauwelijks wat ik wil”. En daar zit dan meteen een eerste ‘uitdaging’. Want het is verschrikkelijk moeilijk om die Doelen helder te krijgen. Te weten wat je nu eigenlijk wil.
Gelukkig is er goed nieuws: jonge mensen zijn perfect toegerust om die doelen boven tafel te krijgen. “Op een stoel zitten en nadenken?” Werkt niet. Het onvoorziene ontdekken en op eigen krachten de durf hebben en je gesteund weten om uitdagingen aan te gaan (dat is ten diepste wat SDT inhoudt). De ontdekkingen regisseren en slimme strategieen bedenken in die ontdekkingsreis (dat is ten diepste wat ‘autonomie’ inhoudt). De wereld uitdagend maken, nieuwsgierigheid, interesse kweken (dat is wat ‘mastery learning’ ten diepste inhoudt).
Jonge mensen weten van nature die Doelen te vinden in de wereld die aan hun voeten ligt.
Doelen die op je pad komen, en voor sommigen bepalend zijn geweest in hun leven:
Het kleine jongetje dat van zijn vader op de markt reageerbuisjes kreeg om van het gezeur af te zijn (!), en die daarmee op het pad werd gezet naar een glansrijke carriere in de wetenschap.
De briljante geoloog die onlangs binnen drie jaar promoveerde, is niet tot zijn studie gekomen door een online game, maar doordat hij opa mocht helpen om zijn laadje met fossielen weer te ordenen (!), nadat deze met donderend geraas in zijn schuurtje op de grond kletterde.
En die prima ballerina die niet op dansles ging door het zoveelste partijtje voetbal, maar omdat bij toeval de zus van haar vriendinnetje een kaartje overhad voor het Nationaal Ballet: “het geluid van al die voetjes op het toneel (!)” was wat haar op haar carrierepad zette…
Ieder kind is adequaat toegerust om een ongehoorde hoeveelheid informatie te verwerken, in een wereld die voor hem of haar voeten ligt.
Een onderdeel van Motivatie bestaat uit de kunst om dat kind een waaier, een pallet, een scala aan belevenissen aan te bieden. Nieuwe werelden en contreien, waar hij of zij dan vervolgens de keuzes maakt (jawel: de ‘Doelen’ stelt!), die hem of haar het beste passen.
Een onderdeel van Motivatie. En een onderdeel dat onderwijs, naar ons idee, ten diepste zou moeten bieden.
Motivatie in het Voortgezet Onderwijs is, naar ons idee, niet ‘leuk maken’, of ‘entertainen’.
Onderwijs is ‘aanbieden’, ‘verrassen’, en ‘optimaal begeleiden’, waarna de leerling de adequate keuzes kan maken om zichzelf optimaal te motiveren…
Een aanpak voor Motivatie
Maar… er is bij dit alles ook minder goed nieuws: er is geen vaste-aanpak, geen ‘algemeen-implementatie-plan-motivatie’.
Iedere school is anders, heeft een eigen karakter, met een eigen aanpak in het geven van haar onderwijs. En iedere school heeft zo zijn eigen leerlingen, eigen ‘types’, met eigen specifieke behoeften. En al die verschillen maken dat er geen ‘one-size-fits-all’ benadering bestaat voor Motivatie. Dat is (helaas) een illusie.
Maar een goed begin is wel het halve werk. En daarin schuilt het goede nieuws.
Iedere aanpak voor Motivatie begint met het opdoen van inzicht en kennis van zaken.
Een aanpak van Motivatie is altijd maatwerk, en begint met een eerste contact waarin de wensen worden geinventariseerd voor een optimale voorlichting over Motivatie.
Een korte toelichting op de gebruikelijke aanpak van het Motivation Institute…
Intake
Onze overtuiging is, dat iedere school prima in staat is om een eigen aanpak te ontwikkelen. En die aanpak begint met inzicht in Motivatie en de processen die daarin een rol spelen. Kennismaken met de taal van Coping.
Geen spannende ‘hei-sessies’, geen dure trainingen, wanneer je je doel op een eenvoudiger wijze kunt halen.
Diagnose
Een belangrijk onderdeel van het eerste contact met het Motivation Institute vormt wat we noemen: een Diagnose. Want wat is de aanleiding voor de interesse in Motivatie?
In het eerste contact is het de school die de Diagnose stelt. Wat is het doel? Wat is het probleem? En… is er eigenlijk een probleem? Willen we uitsluitend voorlichting, geïnformeerd worden, of willen we meer?
En voor wie dan precies?
Gaat het om de leerling, of valt er ook wat te winnen bij Motivatie van docenten? Of bij leidinggevenden?
En wat willen we bereiken?
Niet meteen ‘kamerbreed’. Kleine stapjes. Uitproberen wat effecten zijn in kleinschalige pilots. Door docenten die het ook aanspreekt om “eens iets nieuws aan te gaan”…
Beslagen ten ijs…
Afhankelijk van de wensen en de koers die de school wil varen, zijn er verschillende mogelijkheden die vanuit het Motivation Institute aangeboden kunnen worden. Om na Intake en Diagnose beslagen ten ijs te komen:
Meer informatie?…
Neem contact met ons op
Meer weten?… We zoeken graag contact!….
Vul onderstaande gegevens in en we benaderen u zo spoedig mogelijk
Dat kan per email of telefonisch afhankelijk van uw voorkeur